رۋحانيات • 10 قاڭتار، 2021
قاراتوبەدە قايتا جاڭعىرعان تاريح
وتكەن عاسىر باسىندا قازاقتى ەل بولدىرۋدىڭ قامىنا كىرىسكەن الاششىل ازاماتتار قولدارىنان كەلگەن ءىستىڭ ءبارىن اتقاردى. ايتالىق، 1917 جىلدىڭ اياعىندا ورىنبوردا وتكەن جالپىقازاق سيەزىنەن كەيىن الاشوردا ۇكىمەتى نەگىزى ءىس-قيمىل اتقارۋ ورتالىعى رەتىندە سەمەيدى تاڭداسا، كۇنباتىس الاشورداشىلار 1918 جىلدىڭ اقپان ايىندا جىمپيتى ۋەزىنە قاراستى قاراتوبە كەنتىندە كەزەكتى جيىن اشىپ، باتىس وڭىردە اتقارىلۋى ءتيىس ىستەردى تالقىلادى. بۇل جيىن تاريحقا «قاراتوبە سيەزى» دەگەن اتپەن قاتتالدى.
تانىم • 08 قاڭتار، 2021
ەلوردا تورىندە ورنالاسقان قولجازبالار جانە سيرەك كىتاپتار ۇلتتىق ورتالىعى مەكەمەسى قازىرگى تاڭدا قوعامدا ورىن الىپ وتىرعان كارانتيندىك رەجىمگە بايلانىستى ءوز قورىندا ساقتاۋلى تۇرعان قۇندى جادىگەرلەردىڭ ونلاين تانىستىرىلىمىن جۇرگىزۋدە. سونىڭ ءبىرى – «جاميع ءال-رۋمۋز ءۋا عاۋاس ءال-باحراين» اتتى قۇندى مۇرا. بۇل كىتاپ 1890 جىلى پەتەربوردا باسىلعان كورىنەدى.
رۋحانيات • 07 قاڭتار، 2021
مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ ەلىمىزدىڭ باس باسىلىمى «ەگەمەندە» جارىق كورگەن «تاۋەلسىزدىك بارىنەن قىمبات» اتتى ماقالاسىن: «تاۋەلسىز ەل بولۋ ونى جاريالاۋمەن نەمەسە مەملەكەتتىڭ ىرگەتاسىن قالاۋمەن شەكتەلمەيدى. تاۋەلسىزدىك ءۇشىن ناعىز كۇرەس كۇندەلىكتى ەڭبەكپەن، ۇزدىكسىز ءارى دايەكتى ەلدىك ساياساتپەن ماڭگى جالعاسادى. ءبىز قۋاتتى تاۋەلسىز مەملەكەتىمىزبەن عانا ۇلت رەتىندە جەر بەتىندە ساقتالامىز. وسى اينىماس اقيقاتتى بەرىك ۇستانۋىمىز قاجەت. «تاۋەلسىزدىك بارىنەن قىمبات!» دەگەن ءبىر اۋىز ءسوز ماڭگى ۇرانىمىز بولۋعا ءتيىس» دەپ اياقتاپتى.
رۋحانيات • 06 قاڭتار، 2021
2021 – سيىر جىلى (مەرەكەلىك داتالار، تاريحي وقيعالار، تۇلعالار ءومىرى)
اتام قازاقتىڭ «ديىرمەننىڭ تاسىنداي، شىر اينالعان دۇنيە-اي» دەگەنى سياقتى اۋرەسى مەن الەگى كوپ 2020-شى اق تىشقان جىلى دا ۋاقىتتىڭ تەرەڭ قويناۋىنا ءسىڭدى. ەندى مىنە، اي ءمۇيىزىن اقىرىن شايقاپ، 2021-ءشى سيىر جىلى عالامنىڭ تابالدىرىعىن اتتادى. قوش كەلدىڭ، كىلەگەي ءسۇتى تىلىنە بايلانعان زەڭگى بابا ت ۇلىگى.
تاريح • 01 قاڭتار، 2021
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى – ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ 2006 جىلى جەلتوقسان وقيعاسىنا قاتىستى الماتى قالاسىندا بوي كوتەرگەن «تاۋەلسىزدىك تاڭى» اتتى ەسكەرتكىشتىڭ اشىلۋ سالتاناتىندا سويلەگەن سوزىندە: «1986 جىلعى جەلتوقسان وقيعاسى تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ العاشقى حابارشىسى بولدى. بيلىك وسى وقيعاعا ۇلتشىلدىق دەگەن ايىپ تاعۋعا تىرىستى. ساياسي بيۋرودا مۇنىڭ بۇلاي ەمەستىگى تۋرالى مەنىڭ دالەلدەۋىممەن، ارنايى قابىلدانعان قاۋلىنى بۇزدىرۋىما تۋرا كەلدى. وسى وقيعالاردى ۇلتارالىق قاقتىعىس دەپ اتاۋعا تىرىستى، الايدا مۇنىڭ بۇلاي ەمەسىن تاريحتىڭ ءوزى كورسەتتى. سول كەزدە الاڭعا شىققان جاستاردىڭ تالاپ-تىلەگى – ادىلەتتىلىك پەن قازاقستاننىڭ تاۋەلسىزدىگى بولاتىن» دەگەن ەدى. مىنە، بيىل ەلباسى ايتقانداي، «تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ حابارشىسى» جەلتوقسان وقيعاسىنا 35 جىل تولىپ وتىر. بۇل كوپ ۋاقىت ەمەس. وقيعا كۋاگەرلەرى دە، وعان اتسالىسقان ادامدار دا امان-ەسەن ءجۇر. سول سەبەپتى بيىل نەبىر ەستەلىكتەر ايتىلىپ، وتكەن كۇندەر ەلەسى تاعى ءبىر جاڭعىرارى حاق.
قوعام • 25 جەلتوقسان، 2020
ايگىلى فرانتسۋز ويشىلى جان-جاك رۋسسو «مىقتى مەملەكەتتىڭ كەپىلى – ءوز ازاماتتارىنىڭ تىنىشتىعىن قامتاماسىز ەتە الۋىندا» دەگەن ەكەن. وسىعان ۇندەس ءسوزدى ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ تا «مەملەكەتتە بەيبىتشىلىك پەن تىنىشتىق ساقتالعان جاعدايدا عانا دامۋدىڭ داڭعىل جولى اشىلادى» دەپ ۇنەمى ايتۋمەن كەلەدى. سول سياقتى قازاقتىڭ ۇلكەن اقىنى مۇقاعالي ماقاتاەۆ «ۇقسايدى بار تىنىشتىق جەر بەتىندە، ۇيقىداعى ءسابيدىڭ كەلبەتىنە...» دەسە، تاۋەلسىزدىك ءتولى، جاس جىرشى ميراس قادىرمۇرات باۋىرىمىز: «اللاعا ءمالىم، ريزىقتان بۇرىن تىنىشتىق، ريزىقتان بۇرىن تىنىش تاڭداردىڭ مۇڭى ىستىق، اتادان قالعان ات باستى الىپ التىننان، باعالى ەلگە تىنىشتىق دەگەن كۇمىس قۇت» دەپ جىرلاپتى.
رۋحانيات • 25 جەلتوقسان، 2020
ەلوردا تورىندە ورنالاسقان قولجازبالار جانە سيرەك كىتاپتار ۇلتتىق ورتالىعىنىڭ قورىندا VII عاسىردا جازىلعان، وتە قۇندى جادىگەر «مۋسحاف اش شاريف – قۇران كارىم» كىتابىنىڭ فاكسيميلەسى ساقتاۋلى تۇر.
رۋحانيات • 21 جەلتوقسان، 2020
تالانتتى سۋرەتشى، تالاپتى ۇستاز
ايگىلى سۋرەتشى، الەمدىك بەينەلەۋ ونەرىنە كۋبيزم باعىتىن اكەلگەن قىلقالام شەبەرى پابلو پيكاسسو: «سۋرەتشى كورگەنىن ەمەس، سەزىنگەنىن بەينەلەيدى» دەگەن ەكەن. وسىنداي تالانتتى جاستىڭ ءبىرى – شىعىس قازاقستان وبلىسى تارباعاتاي اۋدانى اقجار اۋىلى «بالالار ونەر مەكتەبىنىڭ» ۇستازى، سۋرەتشى ەركەبۇلان جاكىشەۆ.
تاريح • 16 جەلتوقسان، 2020
جەلتوقسان وقيعاسى (1986 جىل) كەزىندە ەڭگەزەردەي ءۇش ساقشىنىڭ قورشاۋىندا، كانىگى اڭشىنىڭ قولىنا تۇسكەن ەلىكتىڭ لاعىنداي ۇركە-قورقىپ، لەكىتە باسىپ بارا جاتقان وسى قازاق قىزىنىڭ فوتوسى كوپكە ايان. بۇل ادامدى قازىر ەلدىڭ كوبى تانيدى. الماتى قالاسىنىڭ تۇرعىنى – انار تولەگەنقىزى راحىمجانوۆا.
وقيعا • 15 جەلتوقسان، 2020
ەلوردا تورىندە ورنالاسقان ۇلتتىق اكادەميالىق كىتاپحانادا «قازاقتىڭ جالپى تاريحى» اتتى ءتورت تومدىق قۇندى ەڭبەكتىڭ ونلاين تانىستىرىلىمى ءوتىپ، وعان شەتەلدىك عالىمدار مەن ەلىمىزگە تانىمال تاريحشى، تۇركىتانۋشى ماماندار قاتىستى.
