الەم • بۇگىن، 12:58
پاندەميا ءجۇز جىل سايىن قايتالانىپ وتىرعان
قازىرگى تاڭدا الەم ەلدەرىن ابىگەرگە تۇسىرگەن پاندەميا اتام قازاقتىڭ «50 جىلدا ەل جاڭا، 100 جىلدا قازان جاڭا» دەيتىن تامسىلىندە ايتىلاتىن ولشەم سياقتى ءاربىر 100 جىل سايىن قايتالانىپ وتىرىپتى.
رۋحانيات • كەشە
ۇلتتىق تانىمنىڭ وزەگى – تاريحي سانا
جەكە تۇلعا وتكەنى مەن ءومىر ءسۇرىپ وتىرعان قوعامىنداعى بولىپ جاتقان وقيعالارعا دۇرىس باعا بەرىپ، وڭ-تەرىسىن پايىمداۋ ءۇشىن ونىڭ وزىق تاريحي ساناسى بولۋى قاجەت. عالىم-وقىمىستىلار «تاريحي سانا» دەگەندى – ءاربىر جەكە ادام، تۇتاس ۇرپاقتىڭ تاريحىن سەزىنۋى، ءوزىنىڭ شىققان تەگىن، ولكەسىن، حالقىن، ءناسىلىن، ونىڭ رۋحاني ءتۇپ-تامىرلارىن، وتكەن ءومىر جولىن تانىپ-ءبىلۋى، سول ارقىلى پاتريوتتىق سانا-سەزىمىنىڭ ويانۋى دەپ تۇسىندىرەدى.
كوروناۆيرۋس • كەشە
ددسۇ: الەم كوروناۆيرۋستان قورعانۋدى شىعىستان ۇيرەنسىن
ءدال قازىر الەم ەلدەرى كوروناۆيرۋستان قورعانۋ ءۇشىن جانتالاسىپ جاتىر. ارينە، ونىڭ ىشىندە ءبىز دە بارمىز. الەم حالىقتارى بۇل دەرتتەن قورعانۋدىڭ جولدارىن قاراستىرۋدا. سونىڭ ىشىندە ددسۇ تاراپىنان شىعىس ەلدەرىنىڭ قورعانۋ تاسىلىنە وڭ باعا بەرىلۋدە.
الەم • 28 ناۋرىز، 2020
كوروناۆيرۋسپەن كۇرەستە قىتايلار قانداي قاتەلىك جىبەردى؟
بۇنداي دەرتپەن الەم قاۋىمداستىعى بۇدان بۇرىن بەتپە-بەت كەلمەگەندىكتەن قاتەلىك كەتپەي قويمايدى. دۇنيەجۇزى ساراپشىلارىنىڭ پايىمداۋىنشا، دەرت وشاعى شىققان قىتاي ەلىندە ءباسپاسوز تسەنزۋراسى بولماعاندا الەم الدەقاشان قۇلاقتانار ەدى دەيدى. وسى سەبەپتى جۇقپالى اۋرۋدىڭ الدىن الۋ شاراسى كەشىكتى.
تانىم • 28 ناۋرىز، 2020
جۇيرىك سىنى: كۇڭگەيباي تىشاباي ۇلىنىڭ ۇلگىسى
كۇڭگەيباي تىشاباي ۇلى شامامەن 1898 جىلدارى شىڭجاڭ-التاي ولكەسى كۇڭگەيتى دەگەن جەردە تۋعان ادام. كەيىنگى ءومىرى قوبدا بەتىندە (موڭعوليا)، قوبدانقول اۋىلىندا وتكەن. اتاقتى جورتۋىلشى، ات سىنشىسى، اتبەگى كۇكەڭ 1986 جىلى دۇنيەدەن ءوتتى. مارقۇمنىڭ ارتىندا نە ءبىر اڭىز-اڭگىمە قالدى.
الەم • 28 ناۋرىز، 2020
گارۆارد عالىمدارى: كوروناۆيرۋس 16-18 ايعا جالعاسۋى مۇمكىن
«قازىرگى تاڭدا الەمنىڭ 201 مەملەكەتىنە تاراپ ۇلگەرگەن كوروناۆيرۋس دەرتىنىڭ ەكىنشى تولقىنى ءجۇرىپ جاتىر» دەيدى ددسۇ. ياعني، ناۋرىزدىڭ 26 كۇنگى مالىمەت بويىنشا الەمدە بۇل ۆيرۋستى 465 915 ادام جۇقتىرسا، ونىڭ 21 031-ءى باقيلىق بولىپتى. سوڭعى ەكى كۇندە جاڭادان 100 مىڭ اۋرۋ تىركەلگەن ەكەن.
الەم • 28 ناۋرىز، 2020
كوروناۆيرۋستىڭ اسەرىنەن وزون قاباتىنداعى جىرتىق جامالۋدا
عارىشتىق زەرتتەۋلەر وزون قاباتىنىڭ جىرتىعى جامالا باستاعان جايلى حابار تاراتاۋدا. حالىقارالىق عىلىمي جۋرنال «Nature» باسىلىمىنىڭ جازۋىنا قاراعاندا، بۇل جاعدايعا كوروناۆيرۋستىڭ تارالۋى اسكەر ەتكەن.
تانىم • 27 ناۋرىز، 2020
امانات ارقالاعان «فاشيست» نەمەسە قاراتورعاي ءانى
وتكەن عاسىردىڭ 80-جىلدارى. قۇمداعى اۋىلدا سابان-توپىراقتى يلەپ سوققان ءبىر قابات سەگىز جىلدىق ورتا مەكتەپتە وقيمىن. مامىر ايى تۋعان سوڭ مەكتەپتە قىزۋ مەرەكە باستالادى. اۋەلى، 1-مامىر بەيبىتشىلىك كۇنىن اتاپ وتەمىز. ودان كەيىن 9-مامىر – جەڭىس كۇنى جەتەدى جەلپىنىپ. اۋىلدا سوعىسقا قاتىسقان بار-جوعى 7-8 اقساقال بولۋشى ەدى، ءبىز وقىپ جۇرگەندە 3-ءۋى ءتىرى-ءتىن. ء بىر قىزىعى وسى ءۇش ارداگەردىڭ ءبىرى جانعالي اتامىز «جەڭىس كۇنى» مەرەكەسىنە بىردە قاتىسىپ، بىردە قاتىسپاي شەتتەپ قالىپ جۇرەدى. نەگە ولاي؟
الەم • 27 ناۋرىز، 2020
الەمدە 378 492 ادام كوروناۆيرۋس جۇقتىرعان
دۇنيە جۇزىندە ورتا ەسەپپەن ءبىر كۇندە 41003 ادامىنان كوروناۆيرۋستىڭ بەلگىسى انىقتالىپ جاتىر. قازىرگى تاڭدا بۇل سان 378 492-گە جەتتى. بۇعان دەيىن اجال قۇشقاندارى سانى – 16495. الەمدە 101 608 ادام بۇل دەرتتەن ايىقسا، ونىڭ 72 703-ءى قىتاي ەلىنىڭ ۇلەسىندە ەكەن.
