سان سوعىپ قالدى

مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ «ادىلەتتى مەملەكەت. ءبىر­تۇتاس ۇلت. بەرەكەلى قوعام» اتتى جول­­داۋىندا: «ينتەرنەت جəنە تەلە­فون ار­قىلى جاسالاتىن الاياقتىق əرەكەت­تەرگە ايرىقشا نازار اۋدارۋ كەرەك. قۇ­قىق قورعاۋ ورگاندارى مۇنداي قاتەر­لەردى انىقتاپ، قىلمىسكەرلەردى قۇ­رىق­تاۋ ءۇشىن اقپاراتتىق-ساراپتاما جۇ­مىسىن كۇشەيتۋى قاجەت. سونداي-اق ازاماتتاردىڭ قۇقىقتىق جəنە قارجىلىق ساۋاتىن جۇيەلى تۇردە ارتتىرعان ءجون»، دەدى. پرەزيدەنتتىڭ ءوزى بۇل ماسەلەگە نازار اۋدارسا، جاعدايدىڭ ۋشىعىپ تۇر­عا­نىن پايىمداي بەرىڭىز.

ورتالىق كوممۋنيكاتسيالار قىزمەتى الا­ڭىندا وتكەن ءباسپاسوز ءماسليحاتىندا ءىىم باسشىسى مارات احمەتجانوۆ بۇگىندە ينتەرنەت الاياقتىقپەن بايلانىستى قىل­مىس­تىق سحەمالاردى انىقتاۋ مەن جولىن كەسۋگە ەرەكشە نازار اۋدارىلىپ وتىرعانىن ايتقان ەدى. مينيسترلىكتىڭ باستاماسى بويىنشا بايلانىس وپەراتورلارى باعدارلامالىق قامتاماسىز ەتۋدى ورناتۋدى قولعا العان. بۇل جۇيە الاياقتار بەلسەندى قولداناتىن اۋىستىرۋ نومىرلەرىن بۇعاتتاۋعا كومەكتەسەدى.

ينتەرنەتتەگى الاياقتىقتىڭ سحەمالارى ءىس جۇزىندە ۇقساس. الاياقتاردى وزدەرىن بانك­تەردىڭ نە قۇقىق قورعاۋ ورگان­دا­رىنىڭ قىزمەتكەرلەرى رەتىندە تانىستىرادى. ابونەنتتىك نومىرلەردى اۋىستىرۋ بويىنشا سەرۆيستەردى پايدالانادى. ازاماتتاردى نەسيەنى رەسىمدەۋگە نەمەسە اقشانى «قاۋىپسىز» شوتقا اۋدارۋعا كوندىرەدى. سودان كەيىن ۇرلانعان اقشا حالىقارالىق اۋدارىم قىزمەتتەرى ارقى­لى الىنادى، كريپتوۆاليۋتاعا اۋدارىلادى نەمەسە شەكارانىڭ ار جاعىندا قولما-قول اقشاعا اينالادى.

وسىعان وراي الماتى وبلىسى پروكۋراتۋراسى ەڭ كوپ تىركەلگەن ينتەرنەت الاياقتىق پەن قارجى پيراميدالارى بويىنشا جادىنامالاردى ازىرلەپ، تۇرعىندارعا ۇسىنۋدى مىقتاپ قولعا الدى. ناتيجەسى جامان ەمەس. بەلگىلى بولعانداي، وڭىردە بۇگىندە الاياقتىقتىڭ «فيشينگ» سياقتى ءتۇرى بەلەڭ العان. اتاپ ايتقاندا، قىلمىسكەرلەر تەلەفون ارقىلى سويلەسىپ، بانك قىزمەتكەرىنىڭ ءرولىن وينايدى. ءتۇرلى سىلتاۋلارمەن قۇپيا اقپاراتتى العاننان كەيىن اككىلەر «كليەنتتەرىن» بانك شوتى ارقىلى ءىس-ارەكەتتەر جاساۋعا ىنتالاندىرادى. سونداي-اق «ولح»، «كرىشا»، «كو­لەسا» سەكىلدى ەلەكتروندى ساۋدا الاڭ­دارىنداعى جالعان حابارلاندىرۋلار الاياقتىقتىڭ كەڭ تارالعان ءتۇرى بولىپ قالىپ وتىر.

مىسالى، الماتى وبلىسىنىڭ ءبىر تۇرعىنى تەلەديدار ساتىلاتىنى تۋرا­لى حابارلاندىرۋ جاريالاپ، «ويدان شىعارىلعان ساتىپ الۋشىعا» تاپ بولادى. اڭگىمەلەسۋ بارىسىندا ساتىپ الۋشى تاۋاردى پوشتا ارقىلى جەت­كىزۋ تۋرالى جولداعان سىلتەمە بو­يىن­شا ءوتىپ، ءوزىنىڭ بانكتىك كارتاسىنىڭ دەرەك­تەمەلەرىن تولتىرادى. اڭگىمەدەن كەيىن تۇرعىن بانك كارتاسىنان بارلىق اقشا قاراجاتى الىنعانىن، سونداي-اق اقشالاي نەسيە راسىمدەلگەنىن ءبىلىپ، قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنا حابارلاسقان. ءتارتىپ ساقشىلارىنىڭ ايتۋىنشا، كوبىنە ازاماتتاردىڭ وزدەرى تۇسىنبەي، قولدا بار قاراجاتتى ساقتاۋعا نەمەسە كوبەيتۋگە ۋادە بەرگەن، سەنىمگە كىرەتىن الاياقتاردىڭ قۇربانى بولادى. وسىنداي فاكتىلەردىڭ جولىن كەسۋ ماقساتىندا وبلىس پروكۋراتۋراسى قىراعىلىق تانىتۋدى جانە ءوزىنىڭ جەكە جانە بانكتىك مالىمەتتەرىن ءۇشىنشى تۇلعالارعا بەرمەۋدى سۇرايدى. ەگەر سىزگە بانك قىزمەتكەرلەرى قوڭىراۋ شالىپ، وزدەرىن تانىستىرسا، اڭگىمەنى ءۇزىپ، بايلانىس ورتالىعىنىڭ نومىرىنە قايتا قوڭىراۋ شالىڭىز.