اسكەري ىنتىماقتاستىق – اسكەري الەۋەت نەگىزى

تيمۋر داندىباەۆ قازاقستان قارۋلى كۇشتەرىندە جاۋىنگەرلىك دايىندىققا ەرەكشە نازار اۋدارىلاتىنىن، ول – ۇزدىكسىز پروتسەسس ەكەنىن اتاپ ءوتتى. بۇل ماماندىق بويىنشا دايارلاۋدان باستالىپ، اسكەري قىزمەتشىلەردىڭ ءوز داع­دى­لارىن تەك ەل اۋماعىندا وتەتىن اۋقىم­­دى وقۋ-جاتتىعۋلاردا عانا ەمەس، سونداي-اق تاياۋ جانە الىس شەت مەم­لەكەتتەر قارۋلى كۇش­تەرى وكىل­دەرىمەن بىرلەسكەن ءىس-شا­رالاردا دا شىڭداۋىمەن اياقتالادى. 

– ەكىجاقتى فورماتتا جاقىن جانە الىس شەتەل قارۋلى كۇش­تەرىنىڭ – رەسەي، قىرعىزستان، وز­بەكستان، تاجىكستان، قىتاي، تۇر­كيا، يتاليا، ءۇندىستان، پاكىس­تان جانە باسقا مەملەكەتتەر وكىل­دەرىمەن بىرلەسكەن ءىس-شارا­لار وتكىزىلەدى. كوپجاقتى فورماتتا ۇقشۇ («جاۋىنگەرلىك با­ۋىر­لاستىق»)، شىۇ («بەيبىت ميسسيا»)، تمد («جاۋىنگەرلىك دوس­تاس­تىق»)، بۇۇ («دالا قىرانى») بىر­لەسكەن وقۋ-جاتتىعۋلارى وتكى­زىلۋدە،– دەدى ۆيتسە-مينيستر.

اسكەري-تەحنيكالىق ىنتى­ماقتاستىققا كەلەر بولساق، قا­زاقستان قارۋلى كۇشتەرى بۇل جۇمىستى ۇجىمدىق قاۋىپسىزدىك تۋ­رالى شارت ۇيىمىنىڭ شەڭ­بەرىندە جۇزەگە اسىرىپ كەلەدى. ودان بولەك، الەمنىڭ 40-تان اس­تام ەلىمەن ەكىجاقتى كەلىسىم ىسكە اسىرىلۋدا. شارتقا سايكەس، رەسەي فەدەراتسياسىنان سۋ-30سم جويعىشتارى، مي-171ش جانە مي-35 اسكەري-كولىك جانە جا­ۋىنگەرلىك تىكۇشاقتارى ساتىپ الىنعان. ال س-300 زەنيتتىك-زىمىران كەشەندەرى وتەۋسىز نەگىزدە الىندى. سونداي-اق يسپانيادا شىعارىلعان س-295  اسكەري-كولىك ۇشاقتارى الىندى. قازاقستان-فرانتسيا جوباسى شەڭبەرىندە قازاقستان قارۋلى كۇشتەرىنە ەس-145 تىكۇشاقتارى جەتكىزىلگەن. اۆياتسيالىق تەحنيكانى كۇردەلى جوندەۋ بەلارۋستەگى اۆياتسيالىق جوندەۋ زاۋىتىندا جۇرگىزىلەدى.

سونىمەن قاتار قارۋلى كۇش­­تەر قىزمەتىندەگى ماڭىزدى باعىت­تاردىڭ ءبىرى –  بىتىمگەرشىلىك.  تيمۋر داندىباەۆ بىتىمگەرشىلىك وپە­راتسيالارعا قاتىسۋ تاجىريبە الماسۋعا، ونى تالداۋعا جانە دايىندىق بارىسىندا قولدانىسقا ەنگىزۋگە، اسكەري قاۋىپسىزدىككە تونەتىن قاتەرلەردىڭ الدىن الۋدا اسكەر الەۋەتىن ارتتىرۋعا مۇم­كىندىك بەرەتىنىن العا تارتتى.

– اسكەري بايقاۋشىلار مەن شتاب وفيتسەرلەرى 2014 جىلدان باستاپ بۇۇ ميسسياسىنا قاتىسىپ كەلەدى، 2018 جىلدان باس­تاپ قازاقستاندىق بىتىمگەرشىلىك كونتينگەنت بۇۇ-نىڭ ليۆانداعى ميسسياسىنا جىبەرىلدى. 2020 جىلى ليۆاننىڭ بەيرۋت پورتىنداعى جارىلىس كەزىندە زارداپ شەككەندەرگە كومەك كورسەتۋ ءۇشىن اسكەري-مەديتسينالىق ماماندار توبى جىبەرىلدى، – دەپ اتاپ ءوتتى ول.  قورعانىس ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى اسكەري دارىگەرلەر ەكىاپتالىق ءىسساپار بارىسىندا بەيرۋت، سايدا، بوۋار، ال-ماسگارا قالالارىندا 70-تەن استام وپەراتسيا جانە 1000-عا جۋىق مەديتسينالىق مانيپۋلياتسيا جاساعانىن جەتكىزدى. بىتىمگەرلەردى وقىتۋ بىتىمگەرشىلىك دايارلىق ورتالىعىندا، ن.تىلەن­ديەۆ كەنتىندەگى وقۋ-جاتتىعۋ ورتالىعىندا، اسكەري مەديتسينا ورتالىعىندا جانە مينا­سىز­داندىرۋ ورتالىعىندا جۇر­گىزىلەدى.

جوعارى ءبىلىم بەرۋ باعدار­لاماسى بويىنشا دايار­لىق بارلىق اسكەر تۇرلەرى مەن قارۋ­لى كۇشتەردىڭ نەگىزگى مامان­دىق­تارىن قامتيتىن ءۇش اسكەري ينستيتۋتتا جۇزەگە اسىرىلادى. سوڭعى جىلدارى ولارعا ەرەكشە سۇرانىسقا يە جاڭا ما­ماندىقتار ەنگىزىلدى. سونداي-اق پروفەسسورلىق-وقىتۋشىلىق قۇ-

­­­رامنىڭ بىلىكتىلىگى ارتتىرلىپ، عىلىمي الەۋەتى دامىتىلۋ ۇس­تىندە. قورعانىس زەرتتەۋلەرى كەڭەسى، الدىڭعى قاتارلى عىلى­مي-ەكسپەريمەنتتىك بازاسى بار اسكەري-عىلىمي ورتالىق قۇ­رىلدى. عىلىمي زەرتحانالاردا وتاندىق اسكەري روبوتوتەحنيكانى، ۇشقىشسىز ۇشۋ اپپاراتتارىن جاساۋ، اسكەري-عارىشتىق جانە اقپاراتتىق تەحنولوگيالاردى دامىتۋ ماسەلەلەرى زەرتتەلەدى.

– بۇگىنگى تاڭدا شەتەلدىك اسكەري وقۋ ورىندارىندا اسكەري كادرلاردى دايارلاۋ قازاقستان قارۋلى كۇشتەرىنىڭ قاجەتتىلىگىنە سايكەس جۇزەگە اسىرىلادى. ءبىزدىڭ اسكەري قىزمەتشىلەر رەسەي، بەلارۋس، ارمەنيا، تۇركيا، اقش، ءۇندىستان، پاكىستان، كورەيا، قىتاي، ۇلىبريتانيا، يتاليا، فرانتسيا جانە گفر جوعارى وقۋ ورىندارىندا ءبىلىم الۋدا. بۇگىندە قورعانىس مينيسترلىگىنىڭ قاراماعىندا 9 اسكەري وقۋ ورنى بار. ۇلتتىق قورعانىس ۋنيۆەرسيتەتىندە 10 فاكۋلتەت، سونداي-اق 27 وقۋ كافەدراسى جۇمىس ىستەيدى، وندا كۇندىزگى جانە قاشىقتىقتان وقىتۋ فورماتىندا 500-دەن استام اسكەري ماگيسترانتتار مەن دوكتورانتتار وقيدى. ونىڭ ىشىندە قىرعىزستان، تاجىكستان جانە ارمەنيا سياقتى ۇقشۇ ەلدەرىنىڭ 24 اسكەري قىزمەتشىسى بار. جىل سايىن قايتا دايارلاۋ جانە بىلىكتىلىكتى ارتتىرۋ جۇيەسى ارقىلى ەلىمىزدىڭ قارۋلى كۇشتەرىنىڭ، باسقا دا اسكەرلەر مەن اسكەري قۇرىلىمداردىڭ، سونداي-اق مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ 3 500-دەن استام اسكەري قىزمەتشىسى دايىندىقتان وتەدى»، دەدى سپيكەر.

قورعانىس مينيسترلىگىنىڭ جو­عارى وقۋ ورىندارىنا قا­بىل­داۋ بي­ىل 27 شىلدەدەن 11 تا­مىزعا دەيىن جۇرگىزىلەتىنىن ايتا كەتكەن ءجون.

باق وكىلدەرىنىڭ اۋعان­ستان­داعى جاعدايدىڭ قالاي ءور­بيتىنى تۋرالى سۇراعىنا تيمۋر داندىباەۆ قانداي دا ءبىر بولجام جاساۋ قيىن دەپ جاۋاپ بەردى.

– بۇل – قازىرگى وتە وزەكتى ماسەلە. اۋعانستانداعى قازىرگى اسكەري-ساياسي احۋال اسا كۇردەلى ەكەنىن اتاپ ايتقىم كەلەدى. ءدال قازىر قانداي دا ءبىر بولجام جاساۋ قيىن. قازاقستان رەس­پۋبليكاسىنىڭ قورعانىس مينيسترلىگى اۋعانستانداعى احۋال جايلى اقپاراتتى ۇنەمى باقىلاۋدا ۇستاپ وتىر. ونىڭ ىشىندە ارىپتەس شەت مەملەكەتتەردىڭ قورعانىس ۆەدومستۆولارىمەن جانە وڭىرلىك ۇيىمدارمەن ءوزارا ءىس-قيمىلدى دا پىسىقتاۋ ۇستىندە. سوندىقتان بۇل ماسەلەگە قاتىستى ناقتى ەشنارسە ايتا المايمىز، جاعدايدى قاداعالاپ، ءتيىستى شارالار قابىلداپ وتىرمىز،– دەپ جاۋاپ بەردى قورعانىس ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى.