سول-اق ەكەن, ۇلكەن-كىشى اكىم-قارالاردىڭ دا ەسىكتەرى اشىلىپ, كوپ بالالى انالار وتىنىشتەرىن ايتۋعا ءمۇمكىندىك الدى. قازىر جەرگىلىكتى بيلىك وكىلدەرى انالارمەن ارنايى ءجۇزدەسىپ, مۇڭ-مۇقتاجدارىن تىڭداپ, ءبىرتىندەپ كومەك كورسەتە باستادى. وبلىستىق ماسليحاتتاعى 28 دەپۋتاتتىڭ قاتارىنداعى كاسىپكەرلەرگە بىرنەشە وتباسىن قامقورلىققا الۋ جۇكتەلدى. وڭىردە بيۋدجەتتىك قارجى مەن دەمەۋشىلەر ەسەبىنەن وتەتىن استا-توك تويلار مەن مەرەكەلىك شارالاردىڭ سانى قىسقاردى. دەپۋتاتتار وبلىستىق ءماسليحاتتىڭ 25 جىلدىعىن اتاپ وتۋگە, كىتاپ شىعارۋدان باس تارتىپتى.
وبلىس اكىمى بولات باقاۋوۆ تا كوپ بالالى انالارمەن كەزدەسىپ, ولاردى الاڭداتقان ماسەلەلەردى تىڭدادى. ءوڭىردەگى اۋدان-قالا اكىمدەرىنە ءتيىستى تاپسىرما بەرىلدى. سونىڭ ءبىرى, ۇزاق جىل بويى قالادا پاتەر جالداپ, تۇرعىن ءۇي كەزەگىندە تۇرعان بىرقاتار وتباسى اۋىلدارعا قونىس اۋداراتىن بولدى. ياعني, اۋىلدارداعى كوممۋنالدىق مەنشىكتەگى ۇيلەر تىزىمگە الىنىپ, كۇردەلى جوندەۋدەن وتكىزىلگەن سوڭ, كوپ بالالى وتباسىلارعا بەرىلەدى. مىسالى, ەكىباستۇز قالاسى مەن قالاعا قاراستى اۋىلداردى قوسقاندا كوپ بالالى 1728 وتباسى تۇرادى. قالا اكىمى نۇرجان اشىمبەتوۆ كوپ بالالى انالار جانايقايى ەستىلە باستاعاندا قالادا بىرەۋدىڭ اۋلاسىنداعى كىشىگىرىم شاعىن ۇيلەردە تۇرىپ جاتقان 16 وتباسىمەن كەزدەستى. ءسويتىپ قالادا يەسىز قالعان 13 پاتەرگە كۇردەلى جوندەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزىپ, اتالعان وتباسىلارعا بەرۋ تۋرالى شەشىمگە كەلدى.
قالادا جىلدار بويى پاتەردە جۇرگەن جانارگۇل يساباەۆانىڭ جولداسى قايتىس بولعان. جالعىز ءوزى ءتورت بالاسىن ءوسىرىپ, تاربيەلەپ وتىر. العا جىلجي قويمايتىن ءۇي كەزەگىنە 15 جىل بۇرىن تۇرعان ەكەن.
– وبلىس باسشىسى بىزبەن كەزدەسكەندە «اۋىلدان ءۇي بەرىپ, جاعدايلارىڭىزدى جاساساق, كوشەر مە ەدىڭىزدەر؟» دەپ سۇرادى. مەن بۇل ۇسىنىسقا قۋانا كەلىستىم, دەيدى جانارگۇل.
بۇگىندە وڭىردە ءتورت جانە ودان دا كوپ بالاسى بار 3839 وتباسى تۇرادى. ولاردىڭ 300-دەن استامىنا اتاۋلى الەۋمەتتىك كومەك كورسەتىلۋدە. 691 كوپ بالالى وتباسى تۇرعىن ءۇي كەزەگىندە تۇر. جالپى, كوپ بالالى وتباسىلاردىڭ دەنى وبلىس ورتالىعىندا پاتەر جالداپ تۇرادى. وبلىستىق اكىمدىكتىڭ باستاماسىمەن وتباسىلاردى اۋىلعا قايتا كوشىرۋدىڭ تيىمدىلىگى بىرىنشىدەن, اۋداندىق اكىمدىكتەر ۇيمەن قامتۋعا كومەكتەسەدى, ەكىنشىدەن, جۇمىس تاۋىپ بەرەدى, ۇشىنشىدەن, جۇرتى كوشىپ بوس قالعان اۋىل ورتاسى تولادى, مەكتەپتە بالا كوبەيەدى.
قاپجاساروۆتار كوشىپ بارعان ۋسپەن اۋدانىندا كوپ بالالى 109 وتباسى تۇرىپ جاتىر. شارباقتى اۋدانىنىڭ شالداي اۋىلىندا ەكى پاتەرلىك تۇرعىن ۇيلەر بوس تۇر. بۇدان باسقا, بارلىق اۋدانداردا كوممۋنالدىق مەنشىكتەگى ۇيلەر دە بار. باياناۋىل اۋدانىندا ءۇيسىز 11 كوپ بالالى وتباسى كوشىپ-قونۋعا ءماجبۇر. اۋدان ورتالىعىندا ءتىپتى جالداپ تۇرۋعا دا ءۇي تابۋ قيىن. وبلىس اكىمىنىڭ تاپسىرماسىمەن اۋدان اكىمى ورازگەلدى قايىرگەلدينوۆ بىرلىك اۋىلىنداعى ەكى قاباتتى ەسكى ءۇيدى جوندەمەك. اققۋلى اۋدانىندا كوپ بالالى 124 وتباسى تۇرادى. ولاردىڭ قاتارىندا 25-ءىنىڭ جاعدايى تومەن بولسا, 13 وتاعاسى جۇمىسسىز.
سونداي-اق قالاداعى كريۆەنكو كوشەسى 25 مەكەنجايىندا قوعامدىق كەڭەس قۇرىلىپ, وتباسىلاردىڭ ارىز-شاعىمدارىن قابىلداۋدا. الداعى ۋاقىتتا حالىقتى جۇمىسپەن قامتۋ جانە الەۋمەتتىك قولداۋ ماسەلەلەرى بويىنشا قوعامدىق قابىلداۋ جۇرگىزۋ ءۇشىن موبيلدىك ورتالىقتىڭ جۇمىسى باستالادى. Nur Otan پارتياسىنىڭ وڭىرلىك فيليالىنىڭ مالىمەتىنشە, بيىل كوپ بالالى وتباسىلارعا ارەندالىق ءۇي بەرۋگە 1 ملرد 883 ميلليون تەڭگە بولىنەدى. قارجىنىڭ 1 ملرد 523 ميلليون تەڭگەسى رەسپۋبليكالىق, 359 ميلليون تەڭگەسى وبلىستىق بيۋدجەتتەن قاراستىرىلعان.
– قازىر 1285 پاتەرلى 21 تۇرعىن ءۇيدىڭ جوبالىق-سمەتاسى دايىن. توعىز قاباتتى 2 ءۇي وبلىس ورتالىعىنداعى «دوستىق» شاعىن اۋدانىندا, 10 ءۇي ەكىباستۇزدا, 4 ءۇي اقسۋدا جانە 5 اۋداندا 2 جانە 24 پاتەرلى ۇيلەر سالىنادى, – دەيدى پارتيا فيليالى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى جۇلدىز تايكەباەۆا.
وبلىستىق ءبىلىم بەرۋ باسقارماسىنىڭ مالىمەتىنشە, مەكتەپتەردە ءۇش اي سايىن اتا-انالاردان مەكەنجاي, جۇمىس ورنى تۋرالى انىقتاما تالاپ ەتىلەدى. تۇرعىندار قانداي دا ءبىر كومەككە جۇگىنىپ, وزىنە تيەسىلى جاردەماقى, باسقا دا قولداۋعا يە بولايىن دەسە, ءار ەسىككە ءبىر جۇگىرەدى. جۇگىرىستەن شارشاعان وتباسىلار كومەكتەن, جەڭىلدىك الۋدان قاعىلىپ وتىر.
وبلىس اكىمى بولات باقاۋوۆ كوپ بالالى وتباسىلارعا كومەكتىڭ ءبىر رەتتىك بولماۋىن, ياعني كوپ بالالى, از قامتاماسىز ەتىلگەن وتباسى بالالارىنىڭ بالاباقشاعا تەگىن بارۋى, مەكتەپتە تەگىن تاماقپەن قامتىلۋى, قوعامدىق كولىكتە تەگىن قاتىناۋى, مەملەكەتتىك گرانتتارعا يە بولىپ, جاتاقحانادا تۇرۋى, وتباسى مۇشەلەرىنىڭ جۇمىسقا ورنالاسىپ, ءۇيلى بولۋى جەرگىلىكتى اكىمدىكتەردىڭ اتقاراتىن شارۋاسى بولاتىنىن تاپسىردى.
