قاي مەملەكەت، قاي ولكەگە بارمايىق، ءوزىن مادەنيەتكە جاقىن سانايتىن كەز كەلگەن ادام ەڭ اۋەلى سول قالانىڭ تاريحي كورنەكتى جەرلەرى مەن تەاترىن ىزدەيتىنى انىق. ماسەلەن، پاريجگە بارىپ تۇرىپ گراند وپەراعا، ميلاندا ءجۇرىپ لا-سكالاعا سوقپاي كەتۋ نەمەسە ماسكەۋدىڭ ايگىلى ۇلكەن تەاترى مەن «سوۆرەمەننيك»، ە.ۆاحتانگوۆ اتىنداعى دراما تەاترلارىنىڭ شىعارماشىلىق تىنىسىمەن تانىسپاي كەرى ورالۋ – بىزدىڭشە، ونەرگە عاشىق ءار كورەرمەن ءۇشىن رۋحاني تالاي دۇنيەنى جوعالتۋمەن پارا-پار ولقىلىق.

سول سەكىلدى ەڭسەلى ەلوردامىز – استاناعا جولى تۇسكەن كەز كەلگەن قوناقتىڭ دا جاس قالانىڭ سۇلۋ ساۋلەتىمەن قاتار، مادەني وشاقتارىن ارالاپ، رۋحاني قۋانىشقا كەنەلۋدى كوكسەيتىنى زاڭدىلىق. شەت مەملەكەتتەردى ايتپاعاندا، ەلىمىزدىڭ باسقا وڭىرلەرىنەن كەلەتىن مەيمانىن دا استانالىقتار اۋەلى تەاتر مەن كونتسەرتكە اپارىپ قىدىرتاتىنى راس.
ءالى ەسىمدە، استاناعا العاش كەلگەن كەزىم بولاتىن. ەلوردانىڭ مادەني ومىرىمەن تانىسقىم كەلگەن سوڭ قالانى ارالاتۋىن ءوتىنىپ دوسىما قولقا سالدىم. تانىسىم ەكى سوزگە كەلمەدى. ءسويتىپ، اقىلداسا كەلە رۋحاني ساياحاتىمىزدى استانانىڭ باس تەاترى – قاليبەك قۋانىشباەۆ اتىنداعى اكادەميالىق قازاق مۋزىكالىق دراما تەاترىنان (ول كەزدە «استانا وپەرا» ءالى سالىنا قويماعان – اۆت.) باستاۋدى ءجون كوردىك. بىراق نەگە ەكەن، ونەردىڭ اينالاسىندا قىزمەت ەتپەسە دە، دوسىم: «الماتىنىڭ سالتاناتتى تەاترلارىنان كەيىن ساعان ءبىزدىڭ تەاتر قالاي اسەر ەتەر ەكەن؟ قاتتى قيال قۇرماي بارارسىڭ. ايتپەسە، كوڭىلىڭ قالادى»، دەپ بىردەن كەسىپ ايتتى. ونىڭ ناقتى نەنى قاۋىپ ەتىپ تۇرعانىن تۇسىنبەسەم دە، ايگىلى رەجيسسەر ءازىربايجان مامبەتوۆتىڭ ءىزى قالعان تەاتر الىستان مەنمۇندالاپ شاقىرا بەرگەن.
ءيا، شىنىمەن دە، ءبىز بارعان تەاتر الماتىداعى ءبىر عانا م.اۋەزوۆ اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك اكادەميالىق دراما تەاترىنىڭ اتشاپتىرىم زالى، جالپى سالتاناتىمەن سالىستىرعاندا قۇستىڭ ۇياسىنداي عانا ەكەن. ساحناسىنىڭ كولەمى دە شاپ-شاعىن. ال كورەرمەن زالىنىڭ جاعدايى، ورىندىقتارىنىڭ ورنالاسۋ رەتتىلىگى عيماراتتىڭ تەاتر قۇرىلىسى زاڭدىلىقتارىنان الدەقايدا الىس جاتقاندىعىن ايگىلەپ تۇر.
ارينە، بۇل تەاتر ءىشىن سىرتتاي باقىلاعانداعى العاشقى اسەر عانا. قۋانتارلىعى – توسىرقاۋ سەزىمىمىزدى اياداي ساحنادا اق تەر، كوك تەر بوپ كەسەك بەينە تۋدىرىپ جۇرگەن اكتەرلەر ويىنى ءبىر-اق ساتتە ۇمىتتىرىپ جىبەردى. دەسەك تە، ءبىر وكىنىش – استانا تەاترى جايلى العاشقى اسەر وسىلايشا كوڭىلدە جاتتالىپ قالىپ قويدى.
كەيىن بىلدىك، عيمارات ءتىپتى دە كاسىبي اكادەميالىق تەاترعا ارنالىپ سالىنباپتى. بۇرىنعى اۋداندىق پارتيا كوميتەتى ورنالاسقان ءۇي بولىپ شىقتى. ياعني، باس قالانىڭ جالعىز اكادەميالىق قازاق دراما تەاترى ءالى كۇنگە دەيىن مەكتەپتىڭ ءماجىلىس زالىنان ءسال ۇلكەن كەڭىستىكتە ونەر كورسەتۋگە ءماجبۇر. جىل سايىن وتەتىن قورىتىندى ەسەپ بەرۋ جيىندارىندا: «قاليبەك قۋانىشباەۆ اتىنداعى اكادەميالىق قازاق مۋزىكالىق دراما تەاترىنا عيمارات سالىنادى، ءتىپتى جەر تەلىمى دە ءبولىنىپ قويىپتى» دەگەن ءسۇيىنشى جاڭالىق جىلت ەتىپ جاريا بولادى دا، ىلە سوڭى تىنىشتىققا ۇلاسادى. بۇل – بىرنەشە جىلدان بەرى اينا-قاتەسىز قايتالانىپ كەلە جاتقان جاعداي. وندايدا ەلوردانىڭ ونەرسۇيەر ءبىر كورەرمەنى رەتىندە ورەكپىپ قالعان كوڭىلىمىز، كەيىن تەز-اق قايتىپ قالىبىنا تۇسەدى. ويتكەنى ءسوز ايتىلعانمەن، سەڭ ورنىنان قوزعالار ەمەس. «باياعى جارتاس – سول جارتاس» قالپىندا.
مىنە، ول ۋاقىتتان بەرى دە 10 جىلدان اسا ۋاقىت ءوتتى. تەاتردىڭ كوركەمدىك دەڭگەيى كۇن ساناپ ءوسىپ، ساپالىق تۇرعىدان جاڭا بەلەسكە كوتەرىلگەنىمەن، شاعىن عيمارات ءبىز كۇتكەندەي سالتاناتى كەلىسكەن ناعىز تەاتر سارايىنا اينالا قويمادى. ال بۇل ارالىقتا ءبىر عانا استانانىڭ وزىندە «استانا وپەرا»، «استانا بالەت»، «Nomad City Hall» كونتسەرت زالى، قازاق ۇلتتىق حورەوگرافيا اكادەمياسى سىندى بىرنەشە ونەر ورداسى بوي كوتەرىپ ۇلگەردى. بۇدان بولەك، رەسپۋبليكامىزدىڭ وبلىس ورتالىقتارىندا اشىلىپ جاتقان ءسانى مەن سالتاناتى كەلىسكەن سۋ جاڭا تەاتر عيماراتتارى دا استانا جاققا كەلەر تەاتر كوشىن تاعاتسىزداندىرا كۇتتىرىپ قويعان. ماسەلەن، اقتاۋدىڭ ن.ءجانتورين اتىنداعى ماڭعىستاۋ وبلىستىق مۋزىكالىق دراما تەاترى، قاراعاندىنىڭ س.سەيفۋللين اتىنداعى وبلىستىق قازاق دراما تەاترى، وسكەمەننىڭ شىعىس قازاقستان وبلىستىق دراما تەاترى، شىمكەنتتىڭ ج.شانين اتىنداعى قازاق دراما تەاترى، سول سەكىلدى وتكەن ماۋسىمدا عانا شىمىلدىعى سالتاناتتى تۇردە م.اۋەزوۆتىڭ «ايمان-شولپان» مۋزىكالىق كومەدياسىمەن تۇرىلگەن ب.ريموۆا اتىنداعى تالدىقورعان دراما تەاترىنىڭ كوركى كوز سۇرىندىرەر اسەم عيماراتتارىنىڭ تابالدىرىعىنا تابان تيگىزىپ تۇرىپ، ارقا تورىندەگى ەلوردامىز – استانادا دا ق.قۋانىشباەۆ اتىنداعى اكادەميالىق قازاق مۋزىكالىق دراما تەاترىنا تيەسىلى ءدال وسىنداي ەڭسەلى عيماراتتاعى تۇساۋ كەسۋ تاريحي ءساتىن ارمانداعانىمىز جاسىرىن ەمەس.
راس، استانا استانا بولعان 20 جىلدا ەلوردا تورىندە كوزدىڭ جاۋىن الار نەبىر اسەم عيماراتتار بوي كوتەردى. ونىڭ اراسىندا «استانا وپەرا» مەن «استانا بالەت» سىندى قۇرىلىس ساپاسى مەن زاماناۋي جاساقتالۋ دەڭگەيىنە الەم تامسانا قارايتىن تەڭدەسسىز ساۋلەت تۋىندىلارى دا بار. بالكىم، جوعارىدا كەلتىرگەن ءۋاجىمىزدى دە «استانا وپەرا» تەاترىنىڭ سالىنۋىن العا تارتىپ، جوققا شىعارۋشىلار تابىلار. بىراق قالاي دەسەك تە ءار ونەردىڭ جانرىنا ساي ءوز كورەرمەنى بار. ماسەلەن، ەۋروپا ەلدەرىمەن سالىستىرساق، ورتالىق ازيا مەملەكەتتەرىندە قاراپايىم كورەرمەننىڭ وپەراعا قاراعاندا دراما تەاترلارعا دەگەن سۇرانىسى ءھام قىزىعۋشىلىعى باسىم. بۇل ءۇردىستى قازاقستان تەاترلارىنداعى ونەرسۇيەر قاۋىم تالعامىنان دا انىق بايقاۋعا بولادى. ياعني، باس قالاعا قوناق بوپ كەلگەن كورەرمەننىڭ بارلىعى بىردەي وپەرا مەن بالەت تەاترىن جاعالايدى دەسەك، ءسوزىمىز جالعان شىققان بولار ەدى. دەمەك، 20 جىلدا مادەنيەت پەن ونەردىڭ بيىك ولشەمى، ورداسىنا اينالعان استاناعا ءدال وپەرا مەن بالەت تەاترلارى سەكىلدى ەل ۇيالماي باراتىن سالتاناتتى دراما تەاترى دا اۋاداي قاجەت.
ەلىمىزدىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىن ارالاعان تەاترلار شەرۋى استاناعا ايالداسا، قانەكي؟!.
نازەركە جۇماباي،
«Egemen Qazaqstan»
قايىرىمدى دا باتىل جاندار قۇرمەت تورىندە
قوعام • بۇگىن، 08:31
«سارى ايماق» شەكتەۋلەرى وزگەرتىلدى
ايماقتار • بۇگىن، 08:29
قوعام • بۇگىن، 08:28
قوعام • بۇگىن، 08:27
ءمامس: ءجيى قويىلاتىن جەتى ساۋال
قوعام • بۇگىن، 08:24
اكادەميكتىڭ مەرەيتويىن اتاپ ءوتتى
قوعام • بۇگىن، 08:22
اۋىل وقۋشىلارىنا ارنالعان وليمپيادا
ءبىلىم • بۇگىن، 08:20
ءبىلىم • بۇگىن، 08:19
رۋحانيات • بۇگىن، 08:17
قوعام • بۇگىن، 08:16
اۋىلداردى ساقتاعاندار – ارلى باسشىلار...
قوعام • بۇگىن، 08:15
سەنگەنىمىز – شەتەل ۆاليۋتاسى...
ەكونوميكا • بۇگىن، 08:14
رۋحانيات • بۇگىن، 08:10
قۇسبەگى قۋانىش ەتنواۋىل اشۋدى ارماندايدى
ايماقتار • بۇگىن، 08:09
قوعام • بۇگىن، 08:08
كوكتەم اۋەندەرى كوڭىل كوتەرەدى
تەاتر • بۇگىن، 08:06
قوعام • بۇگىن، 08:03
ۇلتتىق بىرلىك پەن كەلىسىم – باعا جەتپەس قۇندىلىق
قوعام • بۇگىن، 08:00
بانكتەردىڭ ازايۋى پايدا ما، زيان با؟
ەكونوميكا • بۇگىن، 07:58
كارانتين كاسىپكەر ايەلدەرگە قالاي اسەر ەتتى؟
قوعام • بۇگىن، 07:56
ەكونوميكا • بۇگىن، 07:55
قوعام • بۇگىن، 07:54
ەكونوميكا • بۇگىن، 07:51
ايماقتار • بۇگىن، 07:50
«مىڭ العىس»: قايىرىمدىلىق تەلەمارافونىندا 22 ميلليون تەڭگە جينالدى
قازاقستان • كەشە
بيىل مەديتسينالىق ساقتاندىرۋعا قانشا قارجى بولىنەدى؟
مەديتسينا • كەشە
2020 جىلى ءمامس اياسىندا قانشا كۇردەلى وپەراتسيا جاسالدى؟
مەديتسينا • كەشە
ەلباسى • كەشە
تاريح • كەشە
سپورت • كەشە
باس تەاترداعى بالالار ستۋدياسى
ونەر • كەشە
التىن شىنجىردىڭ سوڭعى شىعىرشىعى...
رۋحانيات • كەشە
قىزىلوردا وبلىسىندا كارانتين شارالارى جەڭىلدەتىلدى
ايماقتار • كەشە
بىلتىر سقو-دا 7 مىڭعا جۋىق نارەستە دۇنيەگە كەلگەن
ايماقتار • كەشە
شىعىس قازاقستاندا جۇما نامازعا جينالۋعا رۇقسات بەرىلدى
ايماقتار • كەشە
قىزىلجاردا اناسى ۇرىپ-سوققان قىز كوز جۇمدى
ايماقتار • كەشە
جالعا العان ءۇيىن توناپ كەتكەن ۇرى ۇستالدى
ايماقتار • كەشە
فرانتسيانىڭ ەكس-پرەزيدەنتى تۇرمەگە توعىتىلدى
الەم • كەشە
بەس وبلىستا اۋا رايىنا بايلانىستى ەسكەرتۋ جاريالاندى
اۋا رايى • كەشە
تۇركىستان وبلىسىندا گاز جەلىلەرى جاپپاي تەكسەرىلەدى
ايماقتار • كەشە
تەرگەۋشىلەردىڭ ۇستازى ۇلىقتالدى
ايماقتار • كەشە
الماتىدا ەتنوسارالىق قاتىناستاردى دامىتۋ ماسەلەلەرى تالقىلاندى
ايماقتار • كەشە
الماتىدان قىرعىزستانعا اۋە رەيستەرى قايتا جانداندى
قازاقستان • كەشە
الماتىدا قانشا تۇرعىن ءۇي جىلۋسىز قالدى؟
ايماقتار • كەشە
ارمەنيادان اكەلگەن كولىكتەردى تىركەۋ مەرزىمى ۇزارتىلدى
قازاقستان • كەشە
قىرعىزستاندا پارلامەنت سايلاۋى كۇزدە بولادى
الەم • كەشە
قازاقستاندىق كاسىپكەرلەر ءۇشىن سالىق ەسەپتەۋ جەڭىلدەتىلدى
ەكونوميكا • كەشە
الماتى وبلىسىنىڭ الاكول اۋدانىنا جاڭا اكىم تاعايىندالدى
تاعايىنداۋ • كەشە
الماتىلىق ستۋدەنتتەر العىس ايتۋ كۇنىن اتاپ ءوتتى
قازاقستان • كەشە
ومىربەك جولداسبەكوۆتىڭ 90 جىلدىق مەرەيتويى تويلاندى
قازاقستان • كەشە
قدكبق دەپوزيتتەردىڭ ساۋىردەگى ەڭ جوعارى مولشەرلەمەلەرىن جاريالادى
ەكونوميكا • كەشە
سىر ەلىنەن 700-گە جۋىق ازامات اسكەرگە بارادى
ايماقتار • كەشە
رەسەي ينۆەستورلارى اتىراۋعا بەت بۇردى
ايماقتار • كەشە
قازاقستاندا مەرزىمدى اسكەري قىزمەتكە شاقىرۋ باستالدى
قوعام • كەشە
ۇقساس جاڭالىقتار